งบแสดงฐานะทางการเงิน หรือ งบดุล เป็นงบที่แสดงฐานะการเงินของกิจการ ณ วันที่กำหนดในงบ ที่กิจการมีหน้าที่จัดทำเพื่อส่งกรมพัฒนาธุรกิจการค้า ซึ่งประกอบด้วย 3 ส่วนประกอบหลักๆ ได้แก่ สินทรัพย์ หนี้สิน และส่วนของผู้ถือหุ้น
สินทรัพย์
สินทรัพย์ ทรัพย์สินที่กิจการเป็นเจ้าของหรือมีอำนาจควบคุม แบ่งออกเป็นสินทรัพย์หมุนเวียนและไม่หมุนเวียน โดยแยกจากระยะเวลาที่กิจการคาดว่าจะ
ได้รับประโยชน์ หากคาดว่าจะได้รับประโยชน์ภายใน 1 ปีนับจากวันที่ในงบ จะถือเป็นสินทรัพย์หมุนเวียน เช่น เงินสด สินค้าคงเหลือ และหากคาดว่าจะได้รับประโยชน์นานกว่า 1 ปีขึ้นไปจะถือเป็นสินทรัพย์ไม่หมุนเวียน ตัวอย่างของสินทรัพย์ไม่หมุนเวียน เช่น ที่ดิน อาคาร และอุปกรณ์
งบแสดงฐานะการเงินในส่วนของสินทรัพย์แบ่งเป็น 2 ประเภท คือ
– สินทรัพย์หมุนเวียน (Current Assets) คือเงินสดหรือสินทรัพย์ที่มีสภาพคล่อง สามารถเปลี่ยนเป็นเงินสดได้เร็ว และคาดว่าจะก่อประโยชน์ให้กิจการได้ภายในเวลา 1 ปี หรือ 1 รอบระยะเวลาการดำเนินงานตามปกติของกิจการ เช่น เงินสด เงินฝากธนาคาร ลูกหนี้การค้าที่สามารถชำระภายในรอบระยะเวลาบัญชี สินค้าคงเหลือ รวมถึงค่าใช้จ่ายล่วงหน้าอื่นๆ เช่น ค่าเช่าจ่ายล่วงหน้า
– สินทรัพย์ไม่หมุนเวียน (Non-Current Assets) เป็นสินทรัพย์ที่มีสภาพคล่องน้อยกว่าสินทรัพย์หมุนเวียน และไม่อาจเปลี่ยนเป็นเงินสดได้ภายใน 1 ปี หรือ 1 รอบระยะบัญชีของกิจการ มีความคงทนถาวร และก่อให้เกิดประโยชน์แก่กิจการมากกว่า 1 ปี เช่น ที่ดิน อาคาร เงินลงทุนระยะยาว เงินให้กู้ยืมระยะยาว สินทรัพย์ที่ไม่สามารถจับต้องได้แต่มีมูลค่าก่อให้เกิดประโยชน์แก่กิจการ เช่น เครื่องหมายการค้า สิทธิบัตร ลิขสิทธิ์
หนี้สิน
หนี้สิน ภาระผูกพันที่กิจการต้องจ่ายคืน แบ่งออกเป็นหนี้สินหมุนเวียนและไม่หมุนเวียนเช่นเดี่ยวกับสินทรัพย์ หากต้องชำระภายใน 1 ปีนับจากวันที่ในงบ จะถึงเป็นรายการหมุนเวียน เช่น เจ้าหนี้การค้า(ต้นทุนซื้อสินค้ามาขาย หรือต้นทุนการบริการ) ค่าใช้จ่ายค้างจ่าย ตัวอย่างของหนี้สินไม่หมุนเวียนเช่น เงิน
กู้ระยะยาวจากสถาบันการเงิน โดยงบแสดงฐานะการเงินในส่วนของหนี้สินแบ่งออกเป็น 2 ประเภทดังนี้
– หนี้สินหมุนเวียน (Current Assets) หรือหนี้สินระยะสั้น เป็นภาระหนี้สินของกิจการที่ต้องชำระให้แก่บุคคลภายนอกภายในไม่เกิน 1 ปี เช่น ค่าใช้จ่ายค้างจ่าย เงินเบิกเกินบัญชีธนาคาร เงินกู้ยืมระยะสั้น เจ้าหนี้การค้า
– หนี้สินไม่หมุนเวียน (Non-Current Assets) หรือหนี้สินระยะยาว เป็นภาระหนี้สินของกิจการที่ต้องชำระให้แก่บุคคลภายนอกที่มีเวลาชำระคืนเกิน 1 ปี เช่น เงินกู้ระยะยาว หุ้นกู้ระยะยาว
ส่วนของผู้ถือหุ้น
ส่วนของผู้ถือหุ้น แสดงเงินทุนของบริษัท ส่วนประกอบหลักๆได้แก่ ทุนของเจ้าของที่แบ่งออกเป็นหุ้น มูลค่าหุ้นละเท่าๆ กัน และกำไรสะสมจากการดำเนินธุรกิจ
ซึ่งประกอบด้วย
– ทุนเรือนหุ้น (Share Capital) คือการนำเงินมาลงทุนของเจ้าของกิจการ
– กำไร (ขาดทุน) สะสม (Retained Earnings) คือกำไรสะสมที่ไม่ได้จ่ายเป็นเงินปันผลให้กับผู้ถือหุ้น และเป็นกำไนที่กิจการสะสมไว้ตั้งแต่เริ่มก่อตั้งกิจการ
ข้อมูลจาก งบแสดงฐานะทางการเงิน ให้ข้อมูลสุขภาพทางการเงินของกิจการในมุมมองของสภาพคล่อง รวมถึงภาพสินทรัพย์ที่กิจการเป็นเจ้าของว่ามาจากแหล่งเงินทุนใดบ้างจากหนี้สินและทุนของเจ้าของ (สามารถอ่านรายละเอียดเพิ่มเติมได้จากบทความ “จุดเปลี่ยน! จากภาพสะท้อน งบแสดงฐานะการเงิน“)