คุณภาพการสอบบัญชี จากนวัตกรรมตรวจสอบบัญชีของบริษัท

การตรวจสอบบัญชี คือสิ่งหนึ่งที่ผู้ประกอบการต้องจัดให้มีทุกๆ ปี ประกอบการนำส่งงบการเงินของกิจการ ซึ่งตลอดมาการตรวจสอบบัญชีจะเป็นการทำงานในลักษณะการสุ่มตรวจข้อมูลและเอกสาร เพื่อให้ได้ความมั่นใจว่างบการเงิน ในภาพรวมของกิจการถูกต้องตามควร เนื่องจากปริมาณธุรกรรม และเอกสารตลอดทั้งปีของกิจการ ทำให้เป็นไปได้ยากมากที่ทีมผู้ตรวจสอบจะสามารถตรวจสอบข้อมูลได้ครบทั้งหมดปัจจุบัน คุณภาพการสอบบัญชี พัฒนาไปมาก มีการคิดค้นนวัตกรรมตรวจสอบบัญชี อยู่ไม่น้อย โดยนำเทคโนโลยีหรือนวัตกรรมในการตรวจสอบบัญชีมาช่วยในการตรวจสอบ เพื่อระบุความเสี่ยงและดำเนินการตรวจสอบความเสี่ยงนั้นได้อย่างมีประสิทธิภาพมากขึ้น

จึงมีบริษัทรับตรวจสอบบัญชีได้นำมาใช้ เพื่อเป็นเครื่องมือช่วยให้คุณภาพการสอบบัญชี แม่นยำยิ่งขึ้น อีกทั้งเลือกวิธีการตรวจสอบได้สอดคล้องกับการประเมินปัจจัยเสี่ยงจากการทุจริตแต่ละประเภทด้วย

ดังนั้น วันนี้เรามีแนวทางการเลือกผู้สอบบัญชีอิสระ หรือบริษัทรับตรวจสอบบัญชีที่มีคุณภาพการสอบบัญชีที่ดี โดยผู้ประกอบการควรพูดคุยปรึกษาบริษัทรับตรวจสอบบัญชี และสอบถามแนวทางการตรวจสอบบัญชีของแต่ละแห่ง ว่ามีวิธีการตรวจสอบบัญชีอย่างไร ก่อนตัดสินใจเลือกใช้บริการ ซึ่งสามารถพิจารณาเลือกจากนวัตกรรมตรวจสอบบัญชีที่แต่ละแห่งใช้ได้ดังนี้

 

คุณภาพการสอบบัญชี จากนวัตกรรมเทคโนโลยีบล็อกเชน (Blockchain)

เทคโนโลยีบล็อกเชน (Blockchain) เป็นนวัตกรรมตรวจสอบบัญชีที่มีคุณภาพการสอบบัญชีสูง ถูกสร้างขึ้นเพื่อปฏิวัติการดำเนินธุรกิจในอุตสาหกรรมต่างๆ โดยใช้เครื่องมือที่ผสมผสานเทคโนโลยีบล็อกเชนเข้าไป เพื่อใช้ในการตรวจสอบรายการค้าที่เกี่ยวข้องของกิจการ

เป็นนวัตกรรมเพื่อตอบสนองต่อความเสี่ยงในการตรวจสอบเนื้อหาของรายการที่มีความซับซ้อน และเกี่ยวข้องกับการใช้เทคโนโลยีขั้นสูง และช่วยเพิ่มความโปร่งใสให้กับผู้ว่าจ้างในการทำธุรกรรมบล็อกเชนของกิจการ

โดยหลักๆ จะมีวัตถุประสงค์เพื่อสนับสนุนกลุ่มผู้ปฏิบัติงานตรวจสอบ ที่ดำเนินการตรวจสอบกิจการที่มีส่วนร่วมในการทำธุรกรรมบล็อกเชน ซึ่งผู้สอบบัญชีสามารถดึงข้อมูลจากบัญชีแยกประเภทต่างๆ ที่เกี่ยวข้อง รวมถึงข้อมูลบิตคอยน์หรือคริปโตฯ อื่นๆ ที่เกี่ยวข้องได้

 

เทคโนโลยีปัญญาประดิษฐ์ (Artificial Intelligence : AI)

เทคโนโลยีปัญญาดิษฐ์ (Artificial Intelligence : AI) เป็นนวัตกรรมตรวจสอบบัญชีที่เกิดขึ้นจากความซับซ้อนทางธุรกิจที่มีเพิ่มขึ้นแบบก้าวกระโดด ทำให้ปริมาณข้อมูลและคุณภาพของข้อมูลที่จะต้องตรวจสอบเพิ่มมากขึ้นตามไปด้วย

ด้วยเหตุนี้ จึงต้องคิดค้นนวัตกรรมตรวจสอบบัญชีที่มีคุณภาพการสอบบัญชีสูง สามารถลดเวลาในการตรวจสอบให้สั้นลงแต่ยังคงแม่นยำ และเกิดประโยชน์จากนวัตกรรมดังกล่าวอย่างเต็มที่

เทคโนโลยีปัญญาดิษฐ์ หรือระบบ AI จึงทำหน้าที่เปรียบเสมือนมนุษย์ เป็นเครื่องจักรที่เรียนรู้ประสบการณ์ในอดีต และถูกปรับแต่งกับข้อมูลที่ป้อนเข้าไปใหม่ ตัวอย่างเช่นคอมพิวเตอร์ที่ขับเคลื่อนรถยนต์ได้เอง ซึ่งคอมพิวเตอร์จะได้รับการฝึกฝนให้เอาชนะเป้าหมายที่กำหนด โดยการประมวลผลข้อมูลปริมาณมหาศาลและจดจำรูปแบบของข้อมูลเหล่านั้นทั้งหมด

โดยลักษณะการทำงานจะใช้ข้อมูลที่นำเข้าผ่านการจดจำรูปแบบขั้นสูง (Advanced Pattern Recognition) มาใช้ประโยชน์ในการตรวจสอบ ซึ่งผู้สอบบัญชีจะใช้ประโยชน์นี้ในการนำข้อมูลจากกลุ่มข้อมูลขนาดใหญ่ที่ไม่มีโครงสร้างมาวิเคราะห์ เช่น ข้อมูลจากสัญญาทางการค้า ใบแจ้งหนี้และรูปภาพ และสรุปข้อมูลที่เป็นประโยชน์ต่อการสนับสนุนการตรวจสอบ เพื่อเป็นหลักฐานในการตรวจสอบเพิ่มเติมต่อไป

และในการนำชุดข้อมูลขนาดใหญ่มาวิเคราะห์ เพื่อช่วยผู้สอบบัญชีระบุและประเมินความเสี่ยง พร้อมกับวางแผนการตรวจสอบ เพื่อให้ตอบสนองต่อความเสี่ยงของการแสดงข้อมูลที่ไม่ตรงกับข้อเท็จจริง อันเป็นสาระสำคัญเนื่องจากการทุจริตที่ผู้สอบบัญชีได้ระบุไว้ในช่วงของการประเมินความเสี่ยง

 

เทคโนโลยีโดรน หรือเทคโนโลยีอากาศยานไร้คนขับ (Drone)

เทคโนโลยีโดรน หรือเทคโนโลยีอากาศยานไร้คนขับ (Drone) เป็นนวัตกรรมตรวจสอบบัญชีที่มีลักษณะการทำงานเหมือนเครื่องบินแต่ไม่มีคนขับ และสามารถบังคับได้จากระยะไกล ซึ่งสามารถนำมาใช้ประโยชน์ในการเข้าสังเกตการณ์ตรวจนับสินค้าคงเหลือของกิจการได้

ทำให้ประสิทธิภาพในการดำเนินงานตรวจสอบเพิ่มขึ้น คุณภาพการสอบบัญชีมีความแม่นยำกว่าวิธีการสังเกตการณ์แบบดั้งเดิม และลดเวลาในการตรวจสอบลง อย่างเช่นการใช้โดรนในการวัดปริมาณของสำรองถ่านหิน นอกจากจะแม่นยำกว่าและลดเวลาในการตรวจสอบลงแล้ว ยังมีประโยชน์ต่อสุขภาพและความปลอดภัยจากการสัมผัสกองถ่านหิน (ข้อมูลจาก https://www.tfac.or.th/Article/Detail/127427)

Data Analytics

Data Analytics เป็นศาสตร์ของการวิเคราะห์ข้อมูลต่างๆ จาก Big Data ซึ่งเป็นนวัตกรรมตรวจสอบบัญชีที่ปัจจุบันสามารถนำมาใช้ใน 4 กระบวนการหลักของการสอบบัญชี คือ

– การประเมินความเสี่ยง

– การทดสอบระบบควบคุมภายใน

– การวิเคราะห์เปรียบเทียบเพื่อการตรวจสอบเนื้อหาสาระ

– การตรวจสอบเนื้อหาสาระของรายการและยอดคงเหลือ

 

คุณภาพการสอบบัญชี  กับประโยชน์จากนวัตกรรมตรวจสอบบัญชี 

หากกิจการเลือกบริษัทรับตรวจสอบบัญชี ที่มีคุณภาพการสอบบัญชีที่ดี มีการเลือกใช้นวัตกรรมตรวจสอบบัญชี หรือมีการเลือกใช้วิธีการตรวจสอบที่หลากหลาย เหมาะกับการประเมินความเสี่ยงแต่ละประเภท จะส่งผลดีต่อกิจการดังนี้

– มีการประเมินความเสี่ยงข้อผิดพลาดที่แม่นยำ เนื่องจากการตรวจสอบของผู้สอบบัญชีจะต้องประเมินความเสี่ยงที่มีนัยสำคัญที่จะทำให้งบการเงินมีข้อผิดพลาด ไม่เป็นไปตามมาตรฐานรายงานทางการเงินและระบบการควบคุมภายในที่ดี

เมื่อทราบข้อผิดพลาดก็จะทำให้ผู้ประกอบการหรือผู้ดูแลจัดทำงบการเงิน รู้จุดอ่อนในระบบการควบคุมภายใน เพื่อดำเนินการแก้ไขและป้องกันจุดอ่อนนั้นๆ ได้

– ใช่งบการเงินได้อย่างมั่นใจ สามารถสร้างความเชื่อมั่นให้กับผู้ใช้งบการเงิน ในการนำงบการเงินไปช่วยตัดสินใจอย่างถูกต้อง

เมื่อถึงเวลาที่ผู้ประกอบการต้องเลือกผู้สอบบัญชี เพื่อตรวจสอบงบการเงินให้กับกิจการของตนเอง นอกจากปัจจัยหลักในการเลือกที่เราเคยแนะนำไปแล้วในบทความ “บริษัทตรวจสอบบัญชีแบบไหน ที่กิจการควรเลือกใช้บริการ“  และบทความ “กิจการที่ต้องมีผู้สอบบัญชี และการเลือกผู้สอบบัญชี” ยังสามารถนำนวัตกรรมตรวจสอบบัญชี มาเป็นเครื่องชี้วัดคุณภาพการสอบบัญชีของผู้สอบบัญชี และบริษัทที่รับตรวจสอบบัญชีได้

หรืออย่างน้อยที่สุดหากกิจการเลือกบริษัทรับตรวจสอบบัญชี ที่มีการนำนวัตกรรมตรวจสอบบัญชีมาใช้ ก็จะช่วยให้กิจการสามารถทราบจุดอ่อนภายในองค์กร ตลอดจนนำมาแก้ไขให้ถูกต้องตามหลักเกณฑ์ที่กำหนดได้ด้วย